Oranjezicht City Farm
Op onze laatste dag in Cape Town bezochten we Oranjezicht City Farm (OZCF). Ze omschrijven zichzelf als een project zonder winstoogmerk dat lokaal eten, cultuur en sociale cohesie bevordert door middel van stadslandbouw.
De plek waar de stadsboerderij ligt kent een heel rijke historie. De oude Oranjezicht boerderij besloeg in de negentiende eeuw een groot deel van de vallei aan de voet van de Tafelberg. De boerderij werd gerund door de van origine Nederlandse familie Van Breda uit Zeeland. De oprukkende stad slokte echter steeds grotere delen van het landgoed op. De gemeente verwierf eind 19e eeuw ook de rechten om water te onttrekken aan de vele bronnen die zich op het landgoed bevonden. Zonder water kon de boerderij niet langer functioneren en de grond werd verkocht, waarna de buitenwijk Oranjezicht werd gebouwd.
Het stukje grond waar nu de Oranjezicht City Farm ligt wisselde in de decenia daarna geregeld van functie. Eind vijftiger jaren werd er een kegelbaan aangelegd. Nadat deze in onbruik raakte, verwilderde het terrein en werd het een toevluchtsoord voor dealers en drugsgebruikers, een bron van overlast en onveiligheid voor de buurt. De lokale neighboorhoodwatch begon in 2009 met schoonmaakacties en in 2011 werd er een nieuw hek om het terrein geplaatst. Eind 2012 kwam met steun van de gemeente Oranjezicht City Farm tot stand.
Tijdens ons bezoekje raakten we in gesprek met een van de medewerkers. Hij vertelde dat de City Farm en de wekelijkse markt al snel een groot succes waren. Veel inwoners van Kaapstad hebben behoefte aan lokale, biologische groenten. De vraag was al snel zo groot dat ook andere stadstuinen de markt van Oranjezicht konden gebruiken om hun producten aan te bieden. Er is een groeiende beweging aan het ontstaan die naar verwachting zal doorzetten in de toekomst. Op Oranjezicht en ook bij andere stadsboerderijen worden mensen opgeleid om zelf hun eigen initiatief te beginnen in hun eigen buurt.
Het mooie van deze manier van werken is dat de mensen die worden opgeleid bij Oranjezicht een kans hebben om op een eerlijke manier in hun levensonderhoud te voorzien. En dat is broodnodig voor veel mensen uit de townships van Kaapstad.
Een ander voorbeeld is Harvest of Hope. Zij verkopen biologische groente afkomstig van het project Abalimi Bezekhaya ("Boeren van Thuis"). Dit project stimuleert mensen in de townships om hun eigen biologische voedsel te verbouwen voor hun families en buren. De 'micro-boeren' produceren inmiddels zoveel dat er groente overblijft. Harvest of Hope contracteert de micro-boeren om ze inkomenszekerheid te geven. De groente wordt vervolgens bezorgd bij de mensen met een groente-abonnement.
De medewerker van Oranjezicht die wij spraken was erg positief over de toekomst. Hij was er van overtuigd dat betrokkenheid bij de natuur een helende werking heeft op de mens. Hij vertelde ons dat het hem opviel dat mensen die in de tuin werken, vredige mensen zijn. Hij zag hoe gezond het was voor de mensen om in contact te komen met de natuur, te leren waar hun voedsel vandaan komt en te beseffen hoe ze zelf onderdeel uitmaken van de natuur. We hoorden hem bijvoorbeeld de werking van een composthoop uitleggen. Waarbij de toehoorders verbaasd leken toen hij vertelde dat wijzelf ook door de wormen omgezet zullen worden in vruchtbare aarde.
Van de positieve sociale en economische effecten en de voordelen voor de gezondheid en het milieu van Oranjezicht hebben we tijdens ons bezoekje alleen een eerste indruk gekregen. Wat ons opviel was dat de tuin een prachtige toevoeging is aan het stedelijke landschap en een heerlijke plek om op adem te komen.
