Natuurbehoud
Het fijnbos van de Westkaap is één van de meest diverse ecosystemen op aarde. De soortenrijkdom van het fijnbos is uniek. De vele verschillende soorten Protea zijn de vaandeldragers. Het fijnbos is even uniek als kwetsbaar.
Al snel nadat de eerste kolonisten voet aan wal zetten, volgden ook uitheemse boomsoorten. De Eik werd om estethische en nostalgische redenen geplant. Er zijn pracht exemplaren met stammen van wel twee meter dik te vinden. Eucalyptus, Den en verscheidene fruitbomen werden geplant voor economisch gewin.
Sommige van deze soorten zijn invasief, de zaden verspreiden zich snel en makkelijk en de bomen gedeien goed in de Westkaap. Met name de Denneboom verspreidt zich erg snel en groeit uitstekend op de berghellingen van de Westkaap. Waar dennen groeien, krijgen andere soorten weinig kans, omdat er nauwelijks zonlicht doordringt tot de onderlaag. Daar komt bij dat dennehout heel heet brandt, waardoor de bosbranden, die horen bij het ecosysteem van het fijnbos, een heel ander karakter krijgen en zorgen voor hevigere en meer frequente branden. Een gezonde bosbrand in het fijnbos zorgt voor verspreiding van Protea, die gebruik maakt van bosbranden om zijn zaad te verspreiden. Een bosbrand waarbij ook dennehout brandt, is te heet en vernietigt de zaden en de wortels van de Protea. Daarnaast zijn de beestjes die leven van het verbrande hout niet in staat om het voor hen vreemde dennenhout af te breken, waardoor verbrand dennenhout evenmin bijdraagt aan de vruchtbaarheid van de bodem, maar jarenlang blijft liggen.
Frontlinie
Het fijnbos van Greyton is al jaren een frontlinie in de strijd tegen de Denneboom. Zowel Cape Nature, het overheidsorgaan dat verantwoordelijk is voor het beheer van de natuurgebieden in de Westkaap, als lokale vrijwilligers van de Greyton Conservation Society binden de strijd aan met de Den. Op onze wandelingen door het fijnbos rondom Greyton waren we geregeld getuige van het sneuvelen van jonge dennen. Ze worden met wortel en al uit de grond getrokken. Als ze lang genoeg aan de aandacht waren ontsnapt om diep te wortelen, kwam er een handzaag aan te pas.
Langs de Riviersonderend zijn ook veel dennen gerooid. De grote sterke dennen die langs de rivier groeiden gingen er allemaal aan. Dat bleek de nodige controverse te veroorzaken. We ontmoetten op een avond tijdens het eten Mervin, de beschermheer van de Den. Mervin kon het kappen niet aanzien: Elke boom is kostbaar, het resultaat van jaren groeien, en beschermt de grond tegen wegspoelen. Op een dag laadde hij zijn bakkie vol met hout en prikkeldraad en reed naar één van de laatste grote dennebomen die nog overeind stond en bouwde er een onneembare vesting omheen.
Mervin's tree
Sindsdien heet deze boom Mervin's tree. De boom markeert staat symbool voor het verschil van inzicht tussen twee verschillende soorten natuurliefhebbers. Aan de ene kant een groep die je de puristen kunt noemen. Zij willen de inheemse soorten koste wat het kost beschermen en dulden geen uitheemse soorten. Aan de andere kant een groep die je pragmaten zou kunnen noemen. Zij nemen de natuur zoals het is gegroeid, ook na inmenging van de mens. Je zou gemakkelijk kunnen concluderen dat de tweede groep er zo in staat vanwege gebrek aan kennis, maar zo simpel is het niet altijd. In het geval van de Riviersonderend leidde het rooien van de dennen tot flinke bodemerosie bij de jaarlijkse overstroming, waardoor er nu op sommige stukken bijna niks meer groeit en de overstromingen voor meer overlast zorgen dan voorheen.
